To δημοσιογραφικό κλισέ θα μπορούσε να αναφέρει για «καμπανάκια» που χτυπούν επίμονα από τα δυτικά μας σύνορα, την Ιταλία, και συγκεκριμένα από το νησί της Σικελίας, που παλαιότερα λεγόταν και «Μεγάλη Ελλάδα». Αλλά η πραγματικότητα έχει ξεπεράσει πια τα καμπανάκια, πρέπει να αναφερόμαστε σε ομοβροντίες ολόκληρες. Η λειψυδρία που παρατηρείται στη Σικελία, το μεγάλο ιταλικό νησί που βρίσκεται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος με την Πελοπόννησο και πολλά κυκλαδίτικα νησιά, έχει φτάσει πια στο σημείο της ερημοποίησης.

Στο Αγκριτζέντο, ένα τουριστικό θέρετρο στην Ιταλία που βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του νησιού, το πρόβλημα είναι τεράστιο. Τα μικρά ξενοδοχεία και οι ξενώνες στην πόλη και τα παραθαλάσσια χωριά αναγκάζονται να απομακρύνουν τους τουρίστες. Δεν έχουν αρκετό νερό για να τους εγγυηθούν ότι θα τραβήξουν άφοβα το καζανάκι της τουαλέτας (!) ή θα κάνουν ένα ντους μετά το μπάνιο τους.

Η Σικελία άρχισε να επιβάλλει περιορισμούς στο νερό από τον Φεβρουάριο, όταν η περιοχή κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εν μέσω μιας ανελέητης ξηρασίας. Αλλά οι διαρροές, που οφείλονται σε παλαιωμένες υποδομές, έχουν επιδεινώσει τις ελλείψεις, οι οποίες έχουν πλήξει εξίσου τον τουρισμό και τη γεωργία, δύο τομείς κρίσιμους για την οικονομία του νησιού.

Το δελτίο στο νερό εφαρμόζεται πλέον για περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους σε 93 κοινότητες. Κάποιοι πρέπει να μειώσουν την κατανάλωση νερού ως και 45%. Αυτό σημαίνει ότι οι βρύσες στεγνώνουν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και η παροχή διακόπτεται εντελώς κατά τη διάρκεια της νύχτας στα περισσότερα μέρη.

Στο TripAdvisor και σε άλλα ταξιδιωτικά φόρουμ, οι τουρίστες ρωτούν αν αξίζει να επισκεφτούν τις πληγείσες περιοχές της Σικελίας. Τα ξενοδοχεία προειδοποιούν τους πελάτες για πιθανές ελλείψεις και βοηθούν τους επισκέπτες να κάνουν εκ νέου κράτηση σε άλλα μέρη του νησιού και στην ηπειρωτική Ιταλία, όπου οι περιορισμοί είναι λιγότερο αυστηροί. Σε πολλά ξενοδοχεία οι ιδιοκτήτες έχουν βάλει φίλτρα στα ντους και τους νεροχύτες τους για να εξοικονομήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο νερό.

Δεν δίνει λεφτά η Ιταλία

Η περιφερειακή κυβέρνηση της Σικελίας ζήτησε από τη Ρώμη επιδοτήσεις για την εισαγωγή νερού από την ηπειρωτική Ιταλία, αλλά δεν υπάρχει ακόμη συγκεκριμένο σχέδιο για να βοηθήσει το νησί. Το υπουργείο Τουρισμού της Ιταλίαςτόνισε μόνο ότι η Σικελία θα πρέπει να προσπαθήσει να επεκτείνει την τουριστική της σεζόν και να αποφύγει να επικεντρωθεί αποκλειστικά στο καλοκαίρι, όταν επιδεινώνονται τα προβλήματα νερού. Δηλαδή χώνει το κεφάλι στην άμμο.

Το 2023 το νησί υπέστη σοβαρές πυρκαγιές που ανάγκασαν τους τουρίστες να εκκενώσουν ή να αναβάλουν τις επισκέψεις τους. Τώρα η έλλειψη νερού που προκαλείται από την ξηρασία είναι άλλη μια ανησυχία. Η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο θερμαίνει την Ευρώπη πιο γρήγορα από οποιαδήποτε άλλη ήπειρο και η Σικελία βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο αυτής της αλλαγής. Ήταν εδώ που το ρεκόρ θερμοκρασίας της Ευρώπης καταρρίφθηκε τον Αύγουστο του 2023, όταν η πόλη των Συρακουσών έφτασε τους 48,8 βαθμούς Κελσίου. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα έπεσε σχεδόν το 20% του νερού που βρέχει το νησί κάθε χρόνο.

Τα ξενοδοχεία είναι υποχρεωμένα να έχουν μια ορισμένη ποσότητα αποθεμάτων νερού σε σχέση με τη χωρητικότητά τους. Ωστόσο, οι μικρότερες κατασκευές, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειακών ξενοδοχείων και των RB&B, συχνά δεν έχουν τρόπο να αποθηκεύσουν αρκετά ώστε να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις. Και αν βρίσκονται εντός κτιρίου κατοικιών, υπόκεινται στις αυστηρές μερίδες που ισχύουν για τους κατοίκους.

Σχέδια υπάρχουν, αλλά δεν είναι άμεσα πραγματοποιήσιμα. Το γραφείο της περιφερειακής κυβέρνησης της Σικελίας επισήμανε μια μελέτη που περιέγραφε τα σχέδια της κυβέρνησης στην Ιταλία για διάνοιξη νέων γεωτρήσεων, κατασκευή περισσότερων αγωγών και επαναφορά παλαιωμένων μονάδων αφαλάτωσης στο διαδίκτυο. Η Σικελία, πάντως, δεν έχει λάβει αρκετά κεφάλαια από τη Ρώμη για να υλοποιήσει τα σχέδιά της.

Η κατάσταση είναι εξίσου τραγική για τους αγρότες. Τα ζώα δεν μπορούν πια να πιουν σε φυσικούς νερόλακκους ή μικρές λίμνες, αφού αυτά έχουν ξεραθεί. Η ξηρασία, επίσης, σημαίνει ότι το γρασίδι για βοσκή είναι επίσης σπάνιο. Η έλλειψη νερού σημαίνει ότι αγρότες έρχονται αντιμέτωποι με την καταστροφική επιλογή: να σκοτώσουν τα κοπάδια τους ή να τα αφήσουν να πεθάνουν από την πείνα ή την αφυδάτωση.

Οι αγρότες εσπεριδοειδών βλέπουν επίσης τα διάσημα πορτοκάλια της Σικελίας,, διάσημα σ’ όλη την Ιταλία και την Ευρώπη, να συρρικνώνονται στα δέντρα τους από έλλειψη νερού. Οι δεξαμενές που χρησιμοποιούνται για άρδευση γύρω από την Αίτνα, όπου καλλιεργούνται τα πορτοκάλια, συγκρατούν τώρα περίπου τη μισή ποσότητα νερού από ό,τι συνήθως. Η παραγωγή αναμένεται να πέσει πάνω από 25% αν δεν υπάρχει καλοκαιρινή βροχή, μια πιθανότητα που θεωρείται μάλλον σπάνια σύμφωνα με τα μετεωρολογικά στοιχεία.

** Με πληροφορίες από CNN

** Photo illustration: Πέγκυ Δαδάκη